Ngày mở cửa mả, hay còn được biết đến với tên gọi Tam Chiêu hoặc ngày khai mộ môn, là một nghi thức quan trọng trong phong tục của người Việt Nam. Nghi thức này được tổ chức sau 3 ngày chôn cất, nhằm đánh thức linh hồn người đã khuất và giúp họ siêu thoát về miền cực lạc. Mặc dù nghi lễ này khá đơn giản và thường được thực hiện bởi những người thân trong gia đình, nhưng nó có ý nghĩa sâu sắc và là một cách để thể hiện tình cảm, lòng biết ơn của gia đình đối với người đã khuất.
Tựa đề: Mở cửa mả và nghi thức cúng như thế nào cho đúng phong tục?
Việt Nam đã nhận phong tục mở cửa mả từ thời kỳ đô hộ của phương Bắc. Dù nhiều vùng miền không còn duy trì phong tục này, nhưng ở miền Nam, nghi lễ mở cửa mả vẫn được coi là rất quan trọng và không thể thiếu trong lễ tang.
Mở cửa mả, hay còn gọi là lễ khai mộ, thường được tổ chức sau một số lễ tang chính thức. Một câu hỏi thường được đặt ra là “cúng mở cửa mả lúc mấy giờ mới đúng phong tục?” – và chúng tôi sẽ chia sẻ về nghi thức này và hy vọng rằng bạn sẽ có thêm kiến thức để nghiên cứu và hướng dẫn cho mọi người khi cần thiết.
Giới thiệu tục cúng mở cửa mả ở Việt Nam
Ban đầu, Việt Nam không có phong tục mở cửa mả. Phong tục này đã được nhập khẩu từ phương Bắc vào nước ta. Ngày nay, dù nhiều vùng miền không còn duy trì phong tục này, nhưng đối với người dân Nam Bộ, đây lại là một lễ tục quan trọng và không thể thiếu khi trong nhà có người mất.
Nghi lễ mở cửa mả được tổ chức sau 3 ngày chôn cất, tính từ ngày nhập quang. Người xưa tin rằng sau khi mai táng 3 ngày, linh hồn của người đã khuất sẽ tụ lại. Nếu không thực hiện lễ mở cửa mả, linh hồn sẽ không tỉnh được và mãi bị chôn vùi nơi lòng đất tăm tối, không thể trở về và không biết đường về nhà, phải chịu nhiều khó khăn và đau khổ.
Nghi thức mở cửa mả thể hiện sự đoàn kết và yêu thương của người thân trong gia đình dành cho người đã khuất, hy vọng họ sẽ sớm siêu thoát và được đầu thai kiếp mới, có cuộc sống tốt đẹp hơn.
Nghi thức khai mộ môn
Chuẩn bị lễ vật cúng
Mặc dù là một trong những nghi thức đơn giản trong phong tục ma chay của người Việt Nam, việc chuẩn bị và thực hiện nghi thức mở cửa mả cần phải được tiến hành trang nghiêm và đúng phong cách. Dưới đây là những lễ vật bắt buộc và yêu cầu phải chuẩn bị cẩn thận:
- 1 cái thang bằng bẹ chuối (nam 7 bậc, nữ 9 bậc).
- 1 cây mía lau để ngọn, cột chân con gà.
- Một ít tiền vàng mã.
- 2 bình bông, 2 đĩa trái cây (1 cúng thần mả, 1 cúng vong), nhang đèn.
- 6 chén chè, 2 đĩa xôi, 1 bộ tam sơn (trứng, tôm, thịt).
- 7 chung nước, 1 ấm trà, 1 chai rượu.
- 4 cây đèn cầy.
- 1 cây thang 3 nấc bằng cọng chuối dựng ở đầu mả.
- 1 gói 5 loại đậu 100 gram để sư thầy rải quanh mả.
- 5 ống trúc dài 4 tấc vót nhọn một đầu và bịt nylon trên đó: 1 ống đựng muối, 1 ống đựng nước, 1 ống đựng đậu, 1 ống đựng gạo và 1 ống đựng mè.
- 5 thẻ tre sơn vôi trắng có vẽ bùa cắm 4 góc mả và giữa núm mả để làm bài vị cúng Ngũ phương, Ngũ thổ tôn thần.
Bài cúng mở cửa mả
Sau khi chuẩn bị đầy đủ các lễ vật và nghi thức, gia chủ bắt đầu thắp nhang và khấn vái các vị tôn thần dẫn dắt linh hồn người đã khuất, chứng minh lễ mở cửa mả. Đồng thời, các sư thầy sẽ tiến hành tụng kinh, làm phép sái tịnh và đọc bài văn khấn mở cửa mả.
Lưu ý, mở cửa mả là một trong những phong tục tâm linh của người Việt, cần xem xét yếu tố phong thuỷ để tránh những điều không may có thể xảy ra. Gia chủ nên hỏi kỹ các sư thầy để biết thời gian phù hợp với tuổi và mệnh của người đã khuất, để họ sớm siêu thoát. Đặc biệt, cần thực hiện đúng giờ đã định, không được chậm trễ hoặc lỡ mất giờ tốt để mở cửa mả.
Phong tục mở cửa mả là một nét đặc trưng của văn hóa dân gian Việt Nam, thể hiện tính trọng tình cảm của gia đình đối với người đã khuất. Việc cúng cần được hiểu đúng nghĩa và thực hiện đúng cách, với đủ lễ vật và bài cúng hoàn chỉnh, để giúp người đã khuất siêu thoát mau chóng và đầu thai kiếp mới.
Trên đây là một số thông tin về lễ cúng mở cửa mả và lễ vật cần chuẩn bị. Hy vọng rằng bạn có thể tham khảo và sử dụng như một nguồn tài liệu hữu ích. Nếu bạn còn bất kỳ câu hỏi nào về nghi thức hoặc các phong tục khác, hãy liên hệ ngay với Xưởng Đá Mỹ Nghệ – Đá Tâm Linh để được tư vấn tốt nhất.
