Những năm gần đây, cây khoai tây đang trở thành loại cây được trồng nhiều hơn ở huyện Quảng Xương. Cây khoai tây không chỉ là cây lương thực mà còn là một nguồn thu nhập cao. Tuy nhiên, bệnh sương mai đang làm giảm năng suất và chất lượng sản phẩm của cây khoai tây. Vì vậy, để trồng cây khoai tây hiệu quả, bà con nông dân cần biết nhận biết và phòng trừ bệnh sương mai.
Triệu chứng của bệnh sương mai
Bệnh sương mai gây hại trên lá, thân, rễ và củ của cây khoai tây. Trên lá, ban đầu sẽ xuất hiện một đốm nhỏ màu xanh tái, không có ranh giới rõ rệt. Sau đó, đốm này sẽ lớn dần và có màu nâu đen, ranh giới rõ rệt. Mặt dưới lá có một lớp trắng xốp. Nếu bị bệnh nặng, toàn bộ lá sẽ khô.
Trên thân và cành cây, vết bệnh không đều, có màu nâu, thâm đen và lan rộng xung quanh. Vết bệnh sẽ bọc quanh từng đoạn của thân, làm thân cành bị tóp nhỏ lại, thối mềm và dễ gãy.
Trên củ, vết bệnh không có hình dạng nhất định, có màu nâu – nâu xám và lõm sâu vào bên trong. Khi cắt ngang, vỏ củ có màu nâu và ăn sâu vào tới ruột củ theo những vệt nâu rõ. Sau một thời gian, vết bệnh này sẽ hình thành lớp nấm trắng xốp.
Nguyên nhân và điều kiện phát triển bệnh
Bệnh sương mai do nấm Phytophthora infestans gây ra. Bệnh phát triển tốt trong điều kiện thời tiết ẩm ướt và nhiệt độ thấp, đặc biệt vào mùa mưa. Đầu tiên, bệnh tấn công lá, sau đó là thân và củ. Bào tử từ bộ phận trên mặt đất được rửa trôi vào trong đất và tiếp xúc với củ qua vết thương. Củ càng gần mặt đất thì càng dễ bị bệnh. Bệnh cũng có thể lan truyền trong quá trình bảo quản củ.
Biện pháp phòng trừ bệnh sương mai
Để phòng trừ bệnh sương mai, bà con nông dân có thể thực hiện các biện pháp sau:
-
Vệ sinh đồng ruộng bằng cách cắt tỉa loại bỏ các lá già và lá bệnh, đặt vào hố ủ phân và đậy kín. Chú ý không để hố ủ phân bị mở, vì bào tử vẫn có thể lan truyền từ đó.
-
Chọn củ giống không bị bệnh để trồng.
-
Trồng cây khoai tây với mật độ vừa phải và chú ý trong mùa mưa. Bố trí hướng luống theo đông tây để ánh nắng xuyên vào và làm ráo những giọt sương trên lá, ngăn ngừa bào tử phát triển.
-
Bón phân cân đối và bón lót là quan trọng. Bón thúc sớm và bón cân đối NPK để tăng tính chống bệnh. Đặc biệt, phân kali có tác dụng phòng trừ bệnh sương mai. Đồng thời, tránh trồng cây khoai tây trong đất trũng và khó thoát nước, vì bệnh có thể nặng hơn trong những điều kiện này.
-
Thường xuyên thăm đồng để phát hiện và phòng trừ bệnh sương mai kịp thời khi bệnh mới xuất hiện. Cần sử dụng các loại thuốc BVTV chuyên dùng trên cây khoai tây, được phép sử dụng tại Việt Nam. Cần sử dụng thuốc theo nguyên tắc “4 đúng” (đúng thuốc, đúng liều lượng nồng độ, đúng thời điểm và đúng kỹ thuật). Nếu ruộng khoai bị bệnh nặng, cần phun thuốc lần hai sau 3-5 ngày và luân phiên thay đổi thuốc giữa các lần phun. Cần phun thuốc ướt đẫm lá và thân, vào lúc chiều mát để tránh ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn của cây khoai tây.
Thông qua việc nhận biết và phòng trừ bệnh sương mai trên cây khoai tây, bà con nông dân sẽ có thể nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đồng thời đảm bảo hiệu quả kinh tế cao từ trồng cây khoai tây.
