Bạn có từng tự hỏi rằng sau kim cương, có những loại đá nào được coi là quý hiếm? Đặc điểm của chúng là gì và tại sao chúng được xếp vào bảng xếp hạng các loại đá quý hiếm nhất?
Hôm nay, chúng ta hãy cùng Hiên Nhà khám phá thông tin thú vị về chủ đề này!
Đá quý là gì?
Đá quý là các khoáng chất có thể được sử dụng để làm trang sức hoặc làm đẹp. Để được coi là đá quý, viên đá cần sở hữu vẻ đẹp tuyệt vời, độ hiếm, và độ cứng cao…
Trong tự nhiên, có hơn 3000 loại khoáng chất, nhưng chỉ có khoảng 120 loại được coi là đá quý và đá bán quý. Các loại đá này thường được tìm thấy trong lớp vỏ Trái đất hoặc chứa trong các loại khoáng vật khác. Một số đá quý như hổ phách, ngọc trai, san hô hay ngà voi có nguồn gốc từ động vật. Dù không bền như các loại đá quý khác, nhưng chúng thường được đánh bóng, chạm khắc hoặc khoan xâu thành các chuỗi hạt.
Để được coi là đá quý hoặc đá bán quý, một loại vật chất cần đáp ứng các tiêu chí sau:
- Độ cứng: có độ cứng cao và bền lâu theo thời gian.
- Độ đẹp: có khả năng tương tác với ánh sáng, có màu sắc, khúc xạ và khả năng phản xạ ánh sáng.
- Độ hiếm: càng hiếm trong tự nhiên thì càng có giá trị cao.
- Hình dạng: được hình thành và tạo ra tự nhiên, không phải là đá quý nhân tạo.
Tổng quan về các loại đá quý hiếm tại Việt Nam
Nghiên cứu về địa chất của Việt Nam đã chỉ ra tiềm năng của đá quý ở đất nước này rất lớn và trong thập kỷ qua, đã có rất nhiều mỏ đá quý được tìm thấy, đặc biệt là ruby và sapphire. Ở miền Bắc Việt Nam, mận ngọc được tìm thấy ở Lục Yên, Yên Bái và Quỳ Châu. Các mỏ nguyên sinh chứa đá biến chất và chất định vị.
Ở tầng địa chất trung bình, ruby và sapphire kết hợp với đá spinel và ngọc hồng lựu. Ở phía Nam Việt Nam, ngọc bích có liên quan đến bazan kiềm, đặc biệt là ngọc bích màu xanh lam mang lại lợi ích kinh tế. Aquamarine, beryl, topaz, tinh thạch anh (thạch anh tím, citrine, morion), tektite, fluorit, opal, chalcedony, jadeite, nephrite và amazonite cũng là những loại đá quý khác được khai thác ở Việt Nam. Ruby, ngọc bích và ngọc trai cung cấp một phần quan trọng trong thương mại đá quý, không chỉ trong thị trường Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.
Sự hình thành của các loại đá quý hiếm
Hầu hết các loại đá quý hình thành dưới dạng khoáng chất trong các điều kiện khác nhau. Chúng xuất hiện chủ yếu trong lớp vỏ Trái Đất, một số ít được hình thành trong lớp phủ.
Lớp vỏ Trái Đất được hình thành từ ba loại đá: đá magma, đá biến chất và đá trầm tích. Tất cả các loại đá quý đều được khai thác và tìm thấy trong lớp vỏ. Sau khi khai thác, chúng thường được chuyển đến nhà máy để làm sạch, cắt, mài và đánh bóng. Một số loại đá đặc biệt cần được sử dụng công nghệ mài cầm tay để chế tác. Viên đá quý sau khi được chế tác và đánh bóng được gọi là đá quý.
Top 10 loại đá quý hiếm nhất thế giới
Kim cương – độ cứng 10
Kim cương là một trong hai dạng thù hình của carbon. Chúng có độ cứng rất cao, đạt vị trí thứ 10 trong thang đo Mohs. Ngoài khả năng khúc xạ ánh sáng tuyệt vời, kim cương còn được sử dụng rất nhiều trong công nghiệp và làm trang sức. Kim cương được hình thành từ những khoáng vật chứa cacbon dưới áp suất cao và nhiệt độ lớn trong thềm lục địa.
Ngày nay, có hai loại kim cương: kim cương tự nhiên và kim cương nhân tạo. Kim cương tự nhiên có giá trị cao hơn nhiều so với kim cương nhân tạo. Việc xuất hiện của kim cương nhân tạo đã tạo thêm lựa chọn cho người tiêu dùng khi mua trang sức. Điều này cũng tạo ra vấn đề về buôn bán lừa đảo. Một số nơi đã bán kim cương nhân tạo với giá tương đương kim cương tự nhiên để kiếm lợi.
Sapphire – độ cứng 9
Đá Sapphire là một khoáng vật corundum có độ bền cao, cùng họ với Ruby. Trừ corundum màu đỏ được gọi là Ruby, tất cả các khoáng vật corundum khác được gọi là Sapphire. Trong số đó, màu xanh dương là phổ biến và được yêu thích nhất.
Đá Sapphire, hay còn gọi là đá lam ngọc, là một loại đá quý có độ cứng 9 trên thang đo Mohs. Sapphire có màu sắc phong phú, nổi bật nhất là màu xanh dương đậm, cũng như màu xanh phớt, xanh có ánh hồng, ánh tía… Đá Sapphire rất bóng, trong và không chứa tạp chất, được xem là loại đá quý cao cấp, không kém giá trị so với kim cương.
Ruby – độ cứng 9
Tên Ruby bắt nguồn từ tiếng Latin “Rubens” có nghĩa là “Màu đỏ”. Màu đỏ của loại đá này xuất hiện do sự kết hợp giữa khoáng chất Corundum và nguyên tố vi lượng Crom. Đây là một trong những khoáng chất cứng nhất trên Trái Đất.
Ở dạng tinh khiết, khoáng chất Corundum không có màu sắc và rất hiếm. Hầu hết corundum chứa các nguyên tố vi lượng, tạo thành một phần của cấu trúc tinh thể, từ đó tạo ra các biến thể về màu sắc. Tuy nhiên, chỉ những loại corundum có màu đỏ mới được gọi là Ruby, các loại khác được gọi là Ngọc bích.
Emerald – Ngọc lục bảo – độ cứng 7.5 – 8
Tên Emerald bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp “Smaragdos” có nghĩa là “Đá xanh”. Loại đá quý ngọc lục bảo này có màu xanh lục của khoáng chất Beryl và là một trong những loại đá quý đẹp và hấp dẫn nhất. Với màu xanh lá cây tuyệt đẹp, độ bền và độ hiếm, ngọc lục bảo trở thành một trong những loại đá quý có giá trị nhất.
Màu xanh lục đậm là màu mà ai cũng ao ước khi chọn mua đá quý. Nó là màu sắc hoàn hảo, khó tìm và có giá trị cao, đôi khi còn cao hơn cả kim cương.
Aquamarine – độ cứng 7.5 – 8
Đá Aquamarine, hay còn được gọi là ngọc xanh biển, là đá quý thuộc họ đá quý Beryl. Đá Aquamarine được coi là viên ngọc của đại dương. Theo truyền thuyết, đá Aquamarine là kho báu của những nàng tiên cá trong chuyện cổ tích. Các nàng tiên cá coi trọng nó đến nỗi sẵn lòng bảo vệ những thủy thủ sở hữu nó. Vì vậy, đá Aquamarine còn được gọi là “Viên đá may mắn của thủy thủ”.
Spinel – độ cứng 7.5 – 8
Spinel là loại đá giống với ngọc hồng lựu và kim cương. Chúng có các tính chất vật lý giống nhau trong tất cả các hướng tinh thể. Spinel là một phần nhỏ của một nhóm các khoáng chất cùng cấu trúc tinh thể.
Loại đá này có đa dạng màu sắc, từ màu cam đến màu đỏ đậm, từ màu hồng rực rỡ đến các sắc thái của màu tím và xanh lam. Màu đỏ và màu hồng đậm được tạo ra bởi sự xuất hiện của Crom. Mức độ hàm lượng crom càng cao thì màu đỏ càng mạnh.
Topaz – độ cứng 8
Topaz là một loại khoáng thạch anh, thường được biết đến với màu xanh lam giá rẻ. Tuy nhiên, màu xanh lam sống động của topaz không tự nhiên mà được tạo ra bởi quá trình xử lý, đặc biệt là tiếp xúc với nhiệt. Topaz là một loại Allochromatic, có nghĩa là màu sắc của nó được tạo ra bởi các nguyên tố tạp chất có trong cấu trúc tinh thể, chứ không phải là nguyên tố hóa học. Còn màu hồng, đỏ và tím của Topaz được tạo ra bởi crom.
Citrin – họ thạch anh – độ cứng 7
Đá Citrin, hay còn được gọi là thạch anh vàng, là một trong những loại đá quý có giá trị cao nhất trong họ thạch anh. Nó cùng họ với đá Amethyst, nhưng có đẳng cấp cao hơn. Tinh thể của citrin thường có màu vàng, nâu vàng, cam, nâu sẫm và nâu đỏ. Chúng là một trong những tinh thể thạch anh phổ biến nhất trên thế giới.
Amethyst – độ cứng 7
Thạch anh tím (Amethyst) từng là loại đá quý có giá trị cao như kim cương, ruby, sapphire và ngọc lục bảo Emerald trong lịch sử.
Tên gọi “Amethyst” xuất phát từ tiếng Hy Lạp “amethystos”, có nghĩa là “không say”. Theo người Hy Lạp, thạch anh tím có khả năng trung hòa rượu, giúp chủ nhân tránh bị say rượu và ngăn ngừa nhiễm độc, đồng thời tăng cường sức khỏe.
Peridot – độ cứng 6.5 – 7
Peridot là một loại khoáng chất Olivine, là một trong những loại đá quý từ xa xưa nhưng vẫn phổ biến cho đến ngày nay. Thành phần hóa học của peridot bao gồm sắt và magie, trong đó sắt là nguyên nhân chính tạo ra màu xanh lục vàng hấp dẫn của nó.
Phạm vi màu sắc của peridot hẹp, không đa dạng như các loại đá quý khác. Chúng có màu xanh lục nâu, xanh lục vàng và xanh lục đậm. Màu xanh lục hơi vàng là màu phổ biến nhất được thấy trên thị trường đồ trang sức ngày nay.
Hy vọng những kiến thức trên đây, mà Hiên Nhà đã tổng hợp, sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại đá quý hiếm. Nếu bạn quan tâm đến các loại đá quý khác, mời bạn xem qua các vòng tay handmade sử dụng các loại đá quý khác.
