MPO (Myeloperoxydase) là một loại enzyme do bạch cầu tiết ra. Enzyme này đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh. Ngoài ra, MPO cũng có tác dụng trong quá trình oxy hóa lipid, đặc biệt là LDL-C, gây ra quá trình xơ vữa mạch máu. MPO được tích lũy trong các mảng xơ vữa mạch máu, đặc biệt là các mảng xơ vữa đã mất tính ổn định và có thể gây ra những tai biến nguy hiểm như nhồi máu cơ tim và nhồi máu não. Vì vậy, MPO được nghiên cứu trong nhiều bệnh lý tim mạch và được coi là yếu tố tiên lượng nguy cơ tim mạch ở những người bị xơ vữa mạch máu. Ngoài ra, nồng độ MPO cũng tăng ở người bệnh suy tim, có mối liên hệ với mức độ suy tim [^1^].
Nguyên lý định lượng MPO
MPO được định lượng bằng nguyên lý miễn dịch sandwich, sử dụng công nghệ hóa phát quang. Xét nghiệm MPO được thực hiện theo hai bước để định lượng MPO.
Trong bước một, MPO trong mẫu bệnh phẩm kết hợp với anti MPO được phủ lên các vi hạt thuận tự, thông qua phản ứng kết hợp giữa kháng nguyên và kháng thể. Sau khi rửa, anti-MPO được đánh dấu với acridinium (một chất có khả năng phát quang) trong bước hai để tạo thành phức hợp kháng thể – kháng nguyên – kháng thể dạng sandwich. Kết quả của phản ứng hóa phát quang được đo bằng đơn vị ánh sáng tương đương (RLU). Sự tương quan trực tiếp giữa lượng MPO trong mẫu và RLU sẽ được đo bằng bộ phận quang học trong máy phát hiện [^1^].
Chuẩn bị
- Người thực hiện: 01 cán bộ đại học và 01 kỹ thuật viên chuyên ngành hóa sinh.
- Phương tiện, hóa chất: Máy xét nghiệm miễn dịch rchitect, hóa chất xét nghiệm MPO, chất chuẩn MPO, chất kiểm tra chất lượng MPO.
- Người bệnh: Cần giải thích cho người bệnh về mục đích của việc lấy máu để làm xét nghiệm.
- Phiếu xét nghiệm: Cần ghi đầy đủ thông tin về tên, tuổi, giới tính, khoa phòng và chẩn đoán của người bệnh, cũng như ghi rõ chỉ định xét nghiệm [^1^].
Các bước tiến hành
Lấy bệnh phẩm
- Lấy 3ml máu tĩnh mạch vào ống chống đông EDTA. Đảm bảo máu không vỡ hồng cầu.
- Sau khi lấy máu, ly tâm để tách huyết tương.
- Mẫu ổn định trong 7 ngày ở 2-8°C.
- Bệnh phẩm chỉ được rã đông một lần và phải để bệnh phẩm đạt nhiệt độ phòng trước khi phân tích. Để tránh bay hơi, bệnh phẩm, chất chuẩn và chất kiểm tra chất lượng nên được phân tích trong vòng 2 giờ [^1^].
Tiến hành kỹ thuật
- Chuẩn bị máy phân tích sẵn sàng để thực hiện phân tích mẫu. Máy đã được cài đặt chương trình xét nghiệm MPO và đã được chuẩn với xét nghiệm MPO. Kết quả kiểm tra chất lượng với xét nghiệm MPO đạt yêu cầu và không vi phạm luật kiểm tra chất lượng.
- Người thực hiện phân tích mẫu nhập dữ liệu về thông tin người bệnh và chỉ định xét nghiệm vào máy phân tích hoặc hệ thống mạng (nếu có).
- Nạp mẫu bệnh phẩm vào máy phân tích.
- Ra lệnh cho máy thực hiện phân tích mẫu bệnh phẩm.
- Đợi máy phân tích theo protocol đã được đặt.
- Khi có kết quả, xem xét và đánh giá kết quả, sau đó in báo cáo hoặc ghi kết quả vào phiếu xét nghiệm để trả cho người bệnh [^1^].
Nhận định kết quả
- Giá trị bình thường:
- Nam: < 354.3 pmol/L.
- Nữ: < 246.6 pmol/L.
- MPO máu tăng trong:
- Các trường hợp xơ vữa mạch máu, và được coi là yếu tố tiên lượng hội chứng vành cấp.
- Giúp phân loại người bệnh suy tim [^1^].
Những sai sót và xử trí
- Những yếu tố gây nhiễu cho kết quả xét nghiệm:
- Sử dụng nhầm chất chống đông: Xét nghiệm MPO yêu cầu sử dụng chất chống đông là EDT.
- Khắc phục: Cần huấn luyện cán bộ lấy mẫu sử dụng đúng ống đựng mẫu và người nhận mẫu cũng cần biết rõ mẫu nào đúng yêu cầu của xét nghiệm.
- Kết quả xét nghiệm không bị ảnh hưởng khi:
- Huyết thanh không màu vàng: Bilirubin < 20 mg/dL.
- Huyết tán: Hemoglobin < 1.5g / dL.
- Huyết thanh đục: Triglyceride < 3000 mg/dl.
- Protein máu thấp < 3g/dL hoặc cao > 12g/dL.
- Khắc phục: Có thể hòa loãng bệnh phẩm (trừ trường hợp protein máu thấp) và thực hiện lại xét nghiệm sau đó nhân kết quả với độ hòa loãng (trường hợp có hòa loãng tự động trên máy thì kết quả không cần nhân với độ hòa loãng, do máy đã tự tính toán kết quả) [^1^].
Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Để biết thêm thông tin chi tiết và có kết quả chính xác, vui lòng liên hệ với Bệnh viện Nguyễn Tri Phương – Đa khoa Hạng I Thành phố Hồ Chí Minh.
Theo Facebook: facebook.com/BVNTP, Youtube: youtube.com/bvntp
Nguồn tham khảo:
[^1^]: Định lượng MPO (Myeloperoxydase) – Bệnh viện Nguyễn Tri Phương.
