Nguồn: FB Cao Xuân Thiện
Con người ngày nay đã đạt đến mức phát triển toàn diện. Sản phẩm vật chất và tinh thần do con người sáng tạo ra đã tràn ngập cuộc sống. Việc này đòi hỏi mỗi người cần tự hoàn thiện bản thân. Tuy nhiên, trên hệ thống truyền thông, quá nhiều người thích phán xét người khác, phán xét Chính phủ, Nhà nước và các nguyên thủ Quốc gia. Hiệu ứng tiêu cực của đám đông là chê bai. Bất chấp hiểu biết thực sự về sự kiện, người ta dễ dàng đưa ra nhận xét và “phán xử” theo nhiều cách khác nhau. Theo tôi, công bằng nhất là giữa con người với con người.
Trong khả năng hiểu biết của mình, tôi nhớ câu thành ngữ thường được sử dụng: “Nhân vô thập toàn”, có nghĩa là con người không thể hoàn hảo toàn vẹn.
Nhân vô thập toàn là gì?
Con người không ai là hoàn hảo, là toàn diện. Dù ít hay nhiều, chúng ta vẫn tồn tại những khiếm khuyết và nhược điểm, những thứ chưa phải “trọn vẹn”. Ta không thể trở thành những “bậc thánh nhân”, mà chỉ là những “người thường”. Chúng ta sống để cầu tiến mà không cầu toàn.
Có những thuật ngữ liên quan như:
- Nhân bất thập toàn: Người không hoàn hảo.
- Nhân sinh vô thập toàn: Cuộc sống không hoàn hảo.
- Kim vô túc xích: Vàng không hoàn toàn tinh khiết.
- Thập toàn thập mỹ: Hoàn mỹ từng phần.
- Nhân vô tín bất lập: Người không thật thà không thể tự lập.
- Nhân vô viễn lự, tất hữu cận ưu: Người không biết lo việc xa sẽ phải lo việc gần.
- Hoa vô bách nhật hương: Hoa tươi không đủ cả trăm ngày.
- Nhân vô thiên nhật hảo: Người tốt không đủ cả ngàn ngày.
- Thanh thủy vô ngư: Nước trong không có cá.
- Tiểu tâm nhân bất tri âm: Người hẹp hòi không có bạn tri âm.
- Nhân vô thập toàn bằng tiếng Anh.
Nhân vô thập toàn trong tiếng Anh có nhiều cách diễn đạt. Tùy vào ngữ cảnh, ta chọn câu phù hợp nhất. Dưới đây là một số cách diễn đạt:
- Every man has his faults: Mỗi người đều có khuyết điểm.
- Nobody’s perfect: Không ai hoàn hảo.
- To err is human: Mắc lỗi là con người.
- Anybody can make a mistake: Ai cũng có thể mắc lỗi.
- A good marksman may miss: Tay săn giỏi cũng có thể bỏ lỡ mồi.
- He is lifeless that is faultless: Người hoàn hảo không còn sức sống.
- Nhân vô thập toàn trong cuộc sống đời thường.
Trong cuộc sống, đừng quá “Nhân thập toàn”. Mỗi người chắc chắn sẽ có nhiều mối quan hệ gia đình và xã hội. Rồi, yêu hay ghét đúng hay sai là chuyện bình thường. Mọi thứ luôn thay đổi từ yêu sang ghét và ngược lại. Là con người, ta cần nhìn nhận đánh giá sự việc một cách tổng quan và năng động. Điều này áp dụng cho cả chính trị và quan hệ đối ngoại của Quốc gia. Xưa kia, người ta có thể là kẻ thù số 1, nhưng hiện tại lại là đối tác chiến lược. Trong quá khứ, có thể là kẻ thù truyền kiếp, nhưng nay cần đưa ra phương châm 16 chữ (thập lục tự phương châm).
Khi ta yêu quý đối tác, đừng quá lý trí và “cân đo đong đếm” quá chi tiết về họ. Điều đó sẽ không tốt cho mối quan hệ. Các cụ xưa có câu “yêu nên tốt, ghét nên xấu”.
Hãy đề cao cái tốt, cái đáng yêu và xếp các lỗi lầm và cái đáng ghét xuống phía dưới. Lấy cái tốt mà bù cho cái xấu, không đánh giá quá đoạn tổng quát, không chỉ trích quá mức, vì mọi khái niệm đều có thể thay đổi theo thời gian. Tóm lại, không quá cực đoan hay thái quá, vì mọi cái “quá” đều không tốt.
Nhân vô thập toàn trong thời đại ngày nay.
“Cái gì không hoàn hảo, đó mới là hoàn hảo”. Trên thực tế, không có gì đạt tới mức hoàn hảo. Sự hoàn hảo sẽ khiến con người trở nên cứng nhắc, và dần dần ta sẽ nhận ra hậu quả của nó.
Trong cuộc sống, đôi khi khuyết điểm lại trở thành những điểm đáng yêu trong mắt mọi người. Vì đơn giản là họ cảm thấy dễ chịu và yêu thích khuyết điểm đó.
Người quá trong sạch, liêm khiết, không phụ thuộc hay nhờ vả ai, rất khó để thành công.
Trên trời kia có hàng ngàn vì sao. Chúng ta muốn chạm tới và bắt lấy chúng, nhưng dường như chúng ta sẽ không bao giờ làm được điều đó. Thay vì vậy, ta nên coi những vì sao đó như một hướng đi, luôn hướng về phía đó để không lạc đường.
Ý nghĩa của từ Nhân vô thập toàn.
Cuộc sống không bao giờ tìm được sự hoàn hảo, đạt đến mức tuyệt đối. Đừng cầu toàn quá mức vì thực sự không bao giờ đạt được. Hãy sống để cầu tiến mà không cầu toàn. Hãy để quá khứ ngủ yên và tận hưởng hiện tại. Đừng bao giờ tự đòi hỏi “vầng Trăng tỏ lại muốn ông Sao giữa trời”. Ta không phải là “ba đầu sáu tay” để làm hết mọi việc, và ta không thể làm vừa lòng mọi người. Sống trong thiên hạ, có người quý, có người bình thường và có người ghét ta là chuyện bình thường.
Hãy sống thật, sống và làm việc để cầu tiến. Điều đó sẽ khiến cuộc sống không xấu đi so với hôm nay. Hãy sống có đạo đức, không vi phạm pháp luật và nề nếp xã hội. Làm những điều ta yêu thích và có ích cho bản thân, gia đình và xã hội. Chỉ như vậy, ta sẽ trở nên “Thập toàn” cho chính mình.
(TLTK: Từ điển Hán Việt. Một số trang tham khảo, ảnh minh họa trên Internet)
